Met dank aan Erik Baalbergen
overgenomen uit de Jutter/Hofgeest oktober 2024

Typisch IJmuiden: Vellesan College deel 1

In deze rubriek staan we stil bij een typisch IJmuidens onderwerp aan de hand van een foto en naar aanleiding van de actualiteit, een stukje geschiedenis, een bijzondere gebeurtenis, een evenement of gewoon een van de mooie taferelen die IJmuiden biedt. In deze aflevering aandacht voor de Rijks HBS.

Aan de Briniostraat staat een fraai monumentaal gebouw: het hoofdgebouw van het Vellesan College, dat onlangs haar veertig jarig jubileum vierde. Maar het schoolgebouw zelf, een gemeentelijk monument, bestaat al bijna een eeuw. Een beeldhouwwerk met de letters RHBS boven de monumentale hoofdingang onderin het torentje verraadt de geschiedenis. We nemen een duik in die geschiedenis in drie afleveringen. Hierbij deel 1.

Tekening van het “Hanenland” in Velseroord ca. 1920, met op de achtergrond de Paterskerk bij de hoek van de Zeeweg en Willemsbeekweg. De maker is niet vermeld. Foto: Noord-Hollands Archief / Beeldcollectie van de gemeente Velsen, inv.nr. 4692

Rijks Hogere Burgerscholen
De Hoogere Burger School (HBS) wordt ingevoerd als onderdeel van de Wet op het middelbaar onderwijs uit 1863 van Thorbecke. De opleiding biedt een brede algemene ontwikkeling en maatschappelijk nuttige kennis als voorbereiding op hogere functies in handel en industrie. Het vakkenpakket bevat onder meer moderne talen, exacte vakken, boekhouden en handelskennis. De HBS kent een driejarige en een vijfjarige variant, beide bedoeld als voorbereiding voor een gerichte vervolgopleiding. In 1864 sticht het rijk de eerste vijftien Rijks HBS-en in den lande. In de jaren daarna komen er meer bij.        

RHBS in Velsen?

De weg naar de vestiging van een Rijks HBS (RHBS) in Velsen gaat niet over rozen. In april 1908 meldt de Velsense wethouder van onderwijs, Frans Netscher, dat de gemeentelijke HBS in Haarlem overvol is, en dat leerlingen van buiten Haarlem wellicht afgewezen gaan worden. Vanaf dat moment pleiten hij en de gemeente Velsen voor de stichting van een Rijks HBS op Velsense gemeentegrond. Er wordt zelfs overwogen om daartoe een stuk grond, bv. op het Hanenland te Velseroord, het latere IJmuiden-Oost, ter beschikking te stellen.
Maar grond alleen is niet genoeg. Een gemeente moet ook bijdragen in een deel van de bouwkosten en de jaarlijkse kosten voor de instandhouding van de school. De totale kosten zijn best hoog voor Velsen, maar vormen geen belemmering voor het indienen van een verzoek. Helaas komt vanuit Den Haag voorlopig geen medewerking.
Vanaf medio 1916 nemen B en W daadwerkelijke stappen tot stichting van een RHBS. Omliggende gemeenten worden gevraagd om medewerking te verlenen aan een verzoek aan de koningin. Slechts enkele naastgelegen gemeenten, zoals Beverwijk en Wijk aan Zee en Duin, zeggen toe. Begin 1918 wordt wederom een verzoek ingediend. Deze keer niet tevergeefs.

 Goedkeuring onder voorwaarden
In mei 1919 keurt de Minister van Onderwijs de vestiging van een RHBS in Velsen per 1 september 1921 met een vijfjarige opleiding onder voorwaarden goed. Zo moet de gemeente een stuk grond voor de bouw van een school en de aanleg van een speelterrein aan het rijk afstaan. De gemeente moet het speelterrein met een was- en kleedgelegenheid aanleggen en onderhouden. De gemeente moet jaarlijks een som geld bijdragen ten behoeve van de instandhouding van de school. Mocht de school niet tijdig af zijn, dan moet de gemeente noodlokalen ter beschikking stellen. En ten slotte moet de gemeente woningen ter beschikking stellen aan leraren.

 Locatiekeuze
Intussen woedt in Velsen een verhitte discussie over waar de RHBS gevestigd moet worden. Naast het Hanenland bij Velseroord worden ook IJmuiden en een terrein nabij de Kennemerlaan in Nieuw IJmuiden genoemd. Eind 1919 laat Beverwijk weten bij te dragen aan de bouwkosten, mits de HBS nabij station Velsen bij Velseroord komt. Dat pleit dus voor het Hanenland. De Minister ziet die locatie niet zitten vanwege de slechte toestand van de bodem en stelt een stuk grond bij Velserbeek voor.
Na onderhandelingen met een rijksadviseur kiest de gemeente in 1920 toch voor het Hanenland, en meer specifiek aan het ontworpen Stationsplein in Velseroord. De minister gaat akkoord mits de gemeente garant staat voor het geschikt maken van de grond. Bij Koninklijk Besluit van 15 februari 1921 wordt definitief bepaald dat Velsen een RHBS op haar grondgebied krijgt.

 Bewaarschool en Tuchtschool
De Rijks HBS in Velsen start per 1 september 1921 met 64 leerlingen. Een eigen schoolgebouw is nog niet beschikbaar. De lessen vinden plaats in lokalen in de gemeentelijke bewaarschool aan de Roggeveenstraat en in de openbare lagere School H aan de Wijk aan Zeeërweg, de latere Ossendorpschool. Het hebben van twee locaties zonder docentenkamer en met slecht verwarmde lokalen is verre van ideaal. Bij aanvang van schooljaar 1922-1923 betrekt de RHBS, met 105 leerlingen, het inmiddels verlaten gebouw van de dan onlangs gesloten Tuchtschool aan de Zeeweg.
De toestroom van leerlingen is groot. In 1924 zijn al 152 leerlingen en veertien leraren en leraressen verbonden aan de RHBS. Intussen is het gebouw aan de Zeeweg weer veel te klein geworden en bevindt onder meer het gymnastieklokaal zich in een bedroevende toestand. Ook heeft het rijk heeft de voormalige tuchtschool inmiddels verkocht aan de Mariastichting, voor de vestiging van een ziekenhuis, het latere ‘St. Antonius-Ziekenhuis’. Nieuwbouw is dus zeer gewenst voor de RHBS!

Met dank aan Erik Baalbergen
overgenomen uit de Jutter/Hofgeest oktober 2024

Typisch IJmuiden: Vellesan College deel 2

Aan de Briniostraat staat een fraai monumentaal gebouw: het hoofdgebouw van het Vellesan College, dat onlangs haar veertig jarig jubileum vierde. Maar het schoolgebouw zelf, een gemeentelijk monument, bestaat al bijna een eeuw. Een beeldhouwwerk met de letters RHBS boven de monumentale hoofdingang onderin het torentje verraadt de geschiedenis. We nemen een duik in die geschiedenis in drie afleveringen. Hierbij deel 2.

Hanenland
In de loop van 1924 wordt begonnen met het benodigde ophogen van het Hanenland, als werkverschaffing voor werklozen. Twee gemeentewoningen, bewoond door de familie Demmers en de familie Van Baarsel, op het Hanenland moeten hiertoe worden gesloopt. Het benodigde zand komt uit de Heerenduinen. In december 1924 zijn de bouwplannen voor een schoolgebouw geconcretiseerd. De bedoeling is dat de nieuwbouw op het Hanenland op 1 september 1926 in gebruik genomen gaat worden.       

Briniostraat gezien in zuidelijke richting vanaf de vooroorlogse kruising Stationsweg-Willebrordstraat. Op de achtergrond de Rijks HBS. Een jaartal is niet vermeld, maar de Nijverheidsschool, gebouwd in 1931, staat er nog niet op dus zal de foto in de periode 1926-1931 gemaakt zijn. Foto: Noord-Hollands Archief / Beeldcollectie van de gemeente Velsen, inv.nr. 5432

Monumentale toren
De hoofdarchitect van de Rijksgebouwendienst, ir. J.G. Robbers, ontwerpt een schoolgebouw bestaande uit een hoofdgebouw en een bijgebouw. De voorgevel staat aan de kant van Station Velsen. De hoofdingang bevindt zich op de begane grond van een uitbouw in de vorm van een 22 meter hoge monumentale toren. Bovenop de toren heeft de architect een platform met een koepeltje geplaatst, bestemd voor de bestudering van het heelal.
Op de begane grond van het hoofdgebouw bevinden zich leslokalen, een scheikundig laboratorium, een overblijflokaal voor meisjes, en kamers voor de directeur en de conciërge. De eerste verdieping is bestemd voor leslokalen, een natuurkundig laboratorium, een aardrijkskundig kabinet en de lerarenkamer. Op de zolderverdieping komen tekenlokalen en een donkere kamer (voor fotografische doeleinden). Het bijgebouw huisvest het gymnastieklokaal, dat ook als aula gebruikt kan worden, de conciërgewoning en de toiletten.

 Bouw met tegenslagen
De aanbesteding vindt eind 1924 plaats in Den Haag. De bouwklus gaat naar de laagste inschrijvers M. Masereeuw en J.S. Goedhart uit Alkmaar. Het ijzer- en smeedwerk wordt opgedragen aan P. Eriks uit Velseroord. De bouw vindt plaats onder leiding van rijksbouwmeester ir. G.C. Bremer.
De aannemers uit Alkmaar hebben zich blijkbaar behoorlijk verslikt in de bouwklus, want in mei 1926, als de nieuwe RHBS nog net niet voltooid is, worden ze failliet verklaard. Dit belemmert gelukkig niet het tijdig klaar zijn van het schoolgebouw per 1 september. Wel is de aanleg van de riolering onder de straten rond de school een zorgpunt. De juiste buizen kunnen niet tijdig geleverd worden, waardoor de aanleg stagneert. Zonder werkende riolering kan de school nog niet in gebruik genomen worden. Gelukkig komen deze buizen een maand later alsnog en kan de aanleg hervat worden.

 Opening
Op dinsdagmiddag 14 september 1926 wordt de RHBS op het Hanenland officieel geopend. De plechtige opening vindt plaats in het gymnastieklokaal, in aanwezigheid van hoogwaardigheidsbekleders vanuit het rijk, de gemeente en omliggende scholen, diverse bij de stichting en bouw betrokken personen en ouders van leerlingen. De 175 leerlingen zelf zijn niet uitgenodigd. Misschien maar goed ook, want de officiële opening bestaat voornamelijk uit lange toespraken. N. Bakker, van 1921 tot 1 september 1929 directeur van de RHBS, houdt een lange openingsrede.
Hierna volgen toespraken van onder meer een afgevaardigde van de Minister van Onderwijs, de rijksbouwmeester, de Velsense wethouder van onderwijs, Tusenius, namens het gemeentebestuur, iemand namens de commissie van toezicht op het middelbaar onderwijs, en een leraar, die namens de leraren de directeur en de school een ets en schilderijen aanbiedt. Na een dankwoord van de directeur, mogen de gasten de school bekijken. Andere belangstellenden mogen de school op zaterdag en op woensdag in de week daarop bekijken.

Met dank aan Erik Baalbergen
overgenomen uit de Jutter/Hofgeest oktober 2024

Typisch IJmuiden: Vellesan College deel 3

Aan de Briniostraat staat een fraai monumentaal gebouw: het hoofdgebouw van het Vellesan College, dat onlangs haar veertig jarig jubileum vierde. Maar het schoolgebouw zelf, een gemeentelijk monument, bestaat al bijna een eeuw. Een beeldhouwwerk met de letters RHBS boven de monumentale hoofdingang onderin het torentje verraadt de geschiedenis. We nemen een duik in die geschiedenis in drie afleveringen. Hierbij deel 3.

Duitsers
De Tweede Wereldoorlog heeft ook de RHBS geen goed gedaan. In mei 1940 wordt de gymnastiekzaal gevorderd voor de huisvesting van Duitse soldaten, terwijl de lessen in de rest van de school doorgaan. Tijdens de eindexamens van 1942 wordt de hele school gevorderd. De examens en de lessen worden voortgezet in de nabijgelegen Nijverheidsschool en de Willem de Zwijgerschool voor Middelbaar Uitgebreid Lager Onderwijs (MULO) aan de Platanenstraat.
Als in februari 1943 ook de Nijverheidsschool wordt gevorderd, wordt les gegeven in de MULO en het evangelisatiegebouw aan de Kalverstraat. Na het begin van de spoorwegstaking (september 1944) is lesgeven onmogelijk, vanwege onderduiken, gebrek aan brandstof en vervoer. Tijdens de hongerwinter proberen sommige leraren examenkandidaten nog thuis les te geven.
Direct na bevrijding wordt het RHBS gebouw bezet door Canadezen en de Binnenlandse Strijdkrachten. Daarna wordt het complex grondig gerestaureerd. Ook wordt het achter de school gelegen sportterrein, dat tijdens de oorlog door de Duitsers is gebruikt als vrachtwagenpark, opnieuw aangelegd. In 1946 wordt het gebouw heropend en kunnen de lessen hervat worden
In 1957 opent de RHBS nog een dependance aan de Baljuwslaan in Beverwijk. Deze vestiging gaat in 1961 op in het gemeentelijk lyceum aldaar.

De monumentale toren, met de ingang, daarboven het beeldhouwwerk met de letters RHBS, en bovenop de koepel. (Foto: Erik Baalbergen)

Mammoetwet en Vissering
In aanloop naar de in augustus 1968 in werking tredende Wet op voortgezet onderwijs, beter bekend als de Mammoetwet, wordt in Velsen een proef genomen met het Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs (HAVO). Hiertoe wordt op 15 augustus 1966 de RHBS door het rijk overgedragen aan de gemeente Velsen en samengevoegd met de gemeentelijke middelbare meisjesschool aan de Tolsduinerlaan. In het eerste jaar zit de leerling in de brugklas. Aan het eind van dat jaar wordt gekozen tussen de HAVO (totaal vijf jaar) en het Atheneum (totaal zes jaar).
Op 30 augustus 1966 wordt de resulterende gemeentelijke Prof. Vissering-HBS, met rond de 500 leerlingen, officieel geopend. De opening vindt plaats in de burgerzaal van het gemeentehuis aan Plein 1945. De naam is ontleend aan de “Profeet van IJmuiden”, prof.mr Simon Vissering, die in 1848 de naam IJmuiden voor het eerst gebruikte en de toen nog fictieve plaats aan de monding van het nog niet bestaande Noordzeekanaal beschreef in zijn verhaal ‘Een uitstapje naar Y-Muiden’, gepubliceerd in De Gids.
Omdat het RHBS-gebouw aan de Briniostraat de benodigde 24 lokalen niet kan bieden, wordt ook gebruik gemaakt van noodlokalen in de buurt, onder meer aan de Tolsduinerlaan. Na invoering van de Mammoetwet wordt de naam van Prof. Vissering-HBS gewijzigd in ‘Prof. Mr. S. Vissering Scholengemeenschap’, met de toevoeging ‘voor Atheneum en HAVO’.

 Vellesan
Vanaf eind 1981 voert Velsen een beleid ‘dat is gericht op het doen opgaan van de openbare scholen voor voortgezet onderwijs in een zo breed mogelijke scholengemeenschap’. Dit leidt in 1983 tot het besluit tot fusie van de Willem de Zwijgermavo, de Hugo de Grootmavo, de Prof. Mr. S. Vissering Scholengemeenschap (voor atheneum en havo) en de mevrouw Dr. J. van den Bergh van Eysinga-Eliasschool, beter bekend als de gemeentelijke huishoudschool, tot een openbare scholengemeenschap per 1 augustus 1984.
De nieuwe naam wordt Vellesan College. De alternatieve namen Het Hanenland en Velser Openbare Scholengemeenschap (VOS) zijn afgevallen. Vellesan is een oude naam voor Velsen. Hans van der Kwaak wordt tot rector benoemd. Het RHBS-gebouw wordt het hoofdgebouw van de nieuwe school en wordt eerst grondig gerenoveerd en aan de achterzijde voorzien van een aanbouw naar ontwerp van de gemeentearchitect Siem Schaafsma.
De geschiedenis van het Vellesan College met ingang van 1984 is te boek gesteld in het fraai geïllustreerde ‘Vellesan College. 40 jaar een veelzijdige school in de regio’ dat onlangs ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan is uitgebracht.

1985  november IJmuider Courant

Vellesan neemt graffitiwerk zeer serieus

 “Inderdaad berucht. Ik kan mij dat voorstellen want dat spul is er niet af te branden”. Wil Helemig, docente algemene technieken aan het Vellesan College, heeft sinds enkele weken het onderdeel graffiti op haar lesrooster staan. Op 8 november, heropeningsdag van de Vellesan vestiging Briniostraat 16, was het eerste veelkleurige resultaat te zien: de naam van de scholengemeenschap in de voor graffiti kenmerkende felle kleuren.
Graffito – de enkelvoudsvorm van het begrip- is van oorsprong een krastechniek. Door bekrassing van kalklaagjes op donkere steen kwamen de gewenste teksten en afbeeldingen duidelijk ‘naar voren’. De graffitifanaten anno 1985 tappen als het om buitenwerk gaat uit een gans ander vaatje. Voor de bedrijvers van deze ‘versiertechniek’ geldt: dop van de spuitbus, bam: spritsen en wegwezen. De brugklassers Sjoerd, Marcel en Richard vervaardigden de schoolnaam Vellesan die tijdens het openingsceremonieel jongstleden vrijdag als serieus stukje teamwerk werd gewaardeerd.
Wil Helemig geeft slechts aarzelend iets prijs over de ontstaansgeschiedenis. Op samenzweerderstoon. “Geen achternamen, nee alsjeblieft geen achternamen want dan zou ik een heilige belofte breken. Ieder heeft zijn eigen beeldmerk. Hieraan en aan de steeds weer andere stijl van werken kun je de verschillende werkstukken van elkaar onderscheiden.”. De docente beschouwt het spuitwerk van de graffiti-jongens (“Er zijn merkwaardig genoeg nooit meisjes bij”) als rage die alleen door plaatsing op het lesrooster in goede banen te leiden is. “Het is geen bezigheid die ik in mijn technische uren doceer. De jongens zelf komen met allerlei ontwerpen die vervolgens in het handvaardigheidslokaal aan de Troelstraweg op panelen worden uitgevoerd. Graffiti, zo heb ik inmiddels ontdekt, heb je in soorten. De makers van het Vellesan opschrift zijn allemaal bloedserieus, slaan enthousiast schetsboeken met ideetjes open. Ik wil dat dusdanig cultiveren dat lukraak spuiten ten andermans onroerend bezit wordt afgezworen.”
Haar ideeën in die richting: “Laat iemand van de reinigingsdienst voor de klas maar eens vertellen over de moeizame manier om vlakken met spuitbussenwerk weer egaal te krijgen. Of bijvoorbeeld leerlingen een dagje laten meedraaien in een schoonmaakploeg.”
De VARA-televisie zond onlangs een documentaire uit over graffitiwerk van New Yorkse jongeren. De redactie van het blad Kunstbeeld gaf er vorig jaar een themanummer over uit. Het Vellesan speelt serieus in op wat Wil Helemig een onstuitbare vloedgolf noemt. “Het is, dat kan niemand ontkennen, een uiting van maatschappelijk ongenoegen. Jeugd wordt ruimte ontzegd om zich te uiten. Ik ben voor toewijzing van muurvlakken tegen gebouwen die in het kader van bijvoorbeeld stadssanering toch tegen de grond moeten. Het gemaakte in graffititechniek moet vóór het zover is fotografisch worden vastgelegd. In de school pas ik hetzelfde toe. Volgespoten panelen fotografeer ik. Na overschilderen kan vervolgens opnieuw worden begonnen.”

1992 IJmuider Courant

 Voormalige HBS weerspiegelt de bouwprincipes van de roemruchte Amsterdamse School

 Het pand Briniostraat 16 in IJmuiden-Oost is een gaaf stukje architectuur in de stijl van de Amsterdamse School waaraan de naam Berlage nauw verbonden is. De voormalige Rijks-HBS, waarom het hier gaat, dateert van 1925. Als ontwerper wordt een zekere Robbers genoemd.
Dat het gebouw er nog staat mag een wonder heten. In 1945 rees het pand op de hoek Briniostraat en P.J.Troelstraweg op te midden van een uitgestrekte puinvlakte. Op last van de Duitsers was rondom veel woonbebouwing gesloopt om voor de kustbatterijen ruim schootsveld te verkrijgen. Het schoolgebouw en het tegenoverliggende politiebureau overleefden de kaalslag.

De Amsterdamse School week af van alle eerdere architectuurstromingen door gebruik van ‘eerlijk’ natuurlijk materiaal zoals natuursteen, keramiek en vooral baksteen. Dat leverde imposante gebouwen op waarbij het materiaal voor zichzelf moest spreken. Hetzelfde gold voor de constructie die nergens door frutsels en fratsels aan het oog werd onttrokken. Men moest kunnen zien hoe een gebouw in elkaar zat. Amsterdam is verreweg het rijkst bedeeld met voortbrengselen van deze architectuurstroming, waarbij ook bruggen en kleinere objecten zoals transformatorhuisjes en kleiner straatmeubilair te zien zijn. In IJmuiden is de Julianabrug een ander gaaf voorbeeld van deze bouwtrant.
De Rijks Hogere Burgerschool is nu onderdeel van de Vellesan Scholengemeenschap. Nummer 16 is de kweekplaats geweest van plaatselijk intellect, waaronder veel inmiddels landelijk bekende namen. De sociaal-culturele waarde is derhalve onmiskenbaar.
Aan de westkant bij de aangrenzende sportvelden werd enkele jaren terug een sportzaal aan het gebouw ‘vastgeplakt’ naar ontwerp van gemeentearchitect Siem Schaafsma. Oud en nieuw vormen een wonderlijk contrast.
Aan het oorspronkelijke gebouw valt heel wat te zien. Dit geldt met name voor het metselwerk met uitstekende plinten en blindvakken. Afwisseling genoeg. Men komt ogen tekort. De achtkantige met koper beklede bolle toren vormt een blikvanger boven de entree. In het torengebouw is veel natuursteen verwerkt. Boven de statige schooldeur zijn twee beelden in natuursteen en een stijl zuivere klok opvallende decoraties. De klok werd enkele jaren geleden na een grondige opknapbeurt op zijn plaats teruggezet met behulp van een hoogwerker van de brandweer.
De voormalige HBS heeft nog geen monumentenstatus. De Velsense monumentencommissie is bij stelselmatige inventarisatie van panden in de gemeente nog niet aan dit stadsdeel toegekomen. Een plaats op de gemeentelijk monumentenlijst zit er echter wel in.

1996 IJmuider Courant

Vellesan na verbouwing weer zo goed als nieuw

Nog een maand dan is het Vellesan College weer zo goed als nieuw. Het hoofdgebouw, het Willem de Zwijgergebouw en het onderkomen aan de Troelstraweg in IJmuiden-oost hebben vanaf april een forse opknapbeurt ondergaan. Totale kosten: 2,5 miljoen gulden. De overheid subsidieerde voor 2 miljoen, de school kwam zelf met vijf ton over de brug. Rector Hans van der Kwaak is vooral trots op het Willem de Zwijgergebouw aan de Platanenstraat, waar veertien klassen komen. “Het was compleet verpauperd. En moet je nu eens zien.
Tijdens de rehabilitatie van het Willem de Zwijgergebouw werd een deel van de leerlingen in zeven lokalen van het oude gebouw van de St. Franciscusschool aan de Zeeweg ondergebracht. Half september keerden de leerlingen terug.
Het Willem de Zwijgergebouw stamt, net als het hoofdgebouw aan de Briniostraat, uit de jaren twintig. Een opknapbeurt was hard nodig. Binnenin is alles in de vertrouwde geel-zwarte kleuren geschilderd, de buitenkant is geverfd, de kozijnen zijn vernieuwd, er een moderne toiletvoorziening gekomen, en het practicumlokaal voor natuurkunde, scheikunde en biologie oogt weer als nieuw. De oude gymzaal met zijn karakteristieke hoge ruiten is omgetoverd tot een aula met serene lichtinval. De architect heeft een aantal toepasselijke ramen in de vorm van patrijspoorten ontworpen, waardoor de gesloten muur van de voormalige sportzaal is doorbroken.
Dan het hoofdgebouw. De karakteristieke gevel werd ooit ontworpen naar de ideeën van de Amsterdamse school. Afgelopen zomer ontstond er onder het personeel van het Vellesan )”Collega’s houden van dit gebouw”) beroering, toen duidelijk werd dat vlak naast de entree een stalen brandtrap was bedacht. Het oude gebouw ontbeerde brandtrappen en-deuren en voldeed niet aan de brandveiligheidsnormen. Volgens een deel van de docenten kon een dergelijke trap best op een andere plek in het gebouw worden weggewerkt, maar de brandweer hield voet bij stuk. Resultaat: een veilige blauwe stalen trap die vanaf de tweede verdieping naar beneden cirkelt. Van der Kwaak: ”Ik ben er inmiddels aan gewend.”De tuin van het hoofdgebouw was omheind met een verroest hef: de omheining is gereviseerd. Binnen kan de havo/vwo bovenbouw genieten van het keurig geschilderde interieur. Komend voorjaar krijgt het houtwerk aan de buitenkant nog een nieuw likje.
Ook aan de Troelstraweg is het een en ander veranderd. De beroepsgerichte afdelingen van het Vellesan (verkoop, administratie, uiterlijke verzorging) alsmede de scholieren van mavo 3 en 4 hebben de beschikking over een computerlokaal met 24 terminals. Docenten hebben afgelopen zomer en najaar menig vrij uurtje besteed om dit lokaal geheel naar eigen inzicht in te richten. Zij legden vloeren, schilderden muren en sloten de computers aan. De centrale verwarmingsketel van dit gebouw werd vervangen.
Het Vellesan kan er voorlopig weer even tegen.

1999 december IJmuider Courant

Mediatheek helpt scholieren
Steun in de rug voor leerlingen Vellesan bij zelfstandig leren 

De leerlingen van het Vellesan College zijn klaar voor de zo gekraakte tweede Fase. Gisterenmiddag werd de nieuwe mediatheek geopend op de zolder van het gebouw aan de Briniostraat in IJmuiden. In de ruimte staan zo’n 15 computers opgesteld. De moderne computers misstaan niet op de zolder van het oude gebouw uit 1921. In de ruimte kunnen de leerlingen literatuur raadplegen, op de computers op internet surfen en werkstukken typen. In de vele hoeken van de zolder kan een rustige plek worden opgezocht om te studeren.
Rustig is het vrijdagmiddag allerminst in de mediatheek. Heel wat genodigden schuifelen door de ruimte en bekijken al het bekende en onbekende. Ouders nestelen zich achter een computer en laten zich wegwijs maken door hun kinderen. Een lerares zit al een uur achter een pc om de weersvoorspellingen in Oostenrijk te bekijken.
Ramona Mulder en Minella Kuzelj uit havo 4 zitten samen achter het computerspel Sim-City. De klas kreeg de opdracht een stad te vervaardigen die lijkt op de stad uit het boek ‘1984’ van George Orwell. Die opdracht mag uitgevoerd worden met karton., op een tekening of op een andere manier. Dus kozen Ramona en Minella voor het computerspel. “Ik had niet verwacht dat de mediatheek zo groot zou worden,” zegt Ramona. “Het lokaal is beter dan het vorige. Hiervoor zat de bibliotheek in de aula en stonden de computers in een ander lokaal. Nu zit alles bij elkaar. Omdat we in de Tweede Fase zitten, moeten we meer zelfstandig werken. Dat kan hier goed. Ik heb geen computer, dus dit is wel handig.
Ook Maaike van Leeuwen stampt achter de computer een stad uit de grond. “In de vorige mediatheek zat bijna niemand”, zegt ze. Maaike gaat waarschijnlijk veelvuldig gebruikmaken van de zolderruimte. “Hier kun je ook terecht tijdens tussenuren.” Erwin Griekspoor had het lokaal al bezichtigd via de site van Vellesan op internet. “Daar stonden wat foto’s op. Voor de Tweede Fase ga ik dit lokaal vaak gebruiken.”
Dat is net wat rector Frits Vermeulen wil, zo benadrukte hij tijdens de officiële opening. Want de Tweede Fase zorgt ervoor dat de leerlingen heel wat meer last op de schouders krijgen. “Met een mediatheek als deze geef je de leerlingen niet zomaar een opdracht en zeg je: Doe er maar iets mee. Dit is een plek waar ze rustig studeren, werkstukken maken en opdrachten uitvoeren. Maar ook de leerlingen uit de brugklassen maken al volop gebruik van deze ruimte. Het is gaaf om te zien hoe flitsend internet werkt”, aldus de directeur.
Voordat de leraren de scholieren echter bedelven onder de opdrachten, moeten de docenten eerst een Digitaal Rijbewijs Onderwijs behalen. Joletta Bakker, lerares kunstbeschouwing, kan daarover meepraten. “Iedere docent moet kennis kunnen overbrengen op de leerlingen. Daarom moeten wij weten wat kan en niet kan op de computer.” Daarnaast heeft ze een stiekeme wens. “Ik geef tekenen. Eigenlijk wil ik een projectielokaal hebben waar ik dia’s of films kan laten zien. Dus laat de volgende sponsors maar komen”, lacht Bakker.

2003 september IJmuider Courant

‘Nieuwbouw Vellesan sneller’
Rector luidt noodklok over huisvestingsplan van gemeente.

 De rector van het Vellesan College in IJmuiden heeft kritiek op het Huisvestingsplan Onderwijs van de gemeente Velsen. “We komen er veel te bekaaid vanaf” zegt Bert-jan Kollmer. Volgens het plan, dat vanavond door de gemeenteraad behandeld wordt, krijgt het Vellesan College pas in 2008 nieuwbouw. “Veel te laat”, aldus Kollmer. “We groeien nu al uit ons gebouw. Hierdoor komt het onderwijs in gevaar.” De kersverse rector uit deze kritiek vanavond tijdens de gemeenteraadsvergadering.
De gemeente heeft een integraal huisvestingsplan opgesteld voor het basis- en voortgezet onderwijs waarin voor ruim vijftien miljoen euro aan plannen is opgenomen. Het plan beslaat de periode 2004 tot en met 2007. Het is voor het eerst dat de gemeente met een meerjarenplan komt. Onderwijswethouder A. Rutten (VelsenLokaal) presenteerde het plan in juli, vanavond moet de gemeenteraad er zijn goedkeuring aan geven.
Het IJmuidense Vellesan College, krijgt een zogenoemd voorbereidingskrediet. De school krijgt verspreid over 2005 tot en met 2007 anderhalf miljoen euro. Onderwijswethouder Rutten wil ervoor zorgen dat daar in 2008 nog eens anderhalf miljoen bijkomt. Hij verwacht dat voor 2008 de bouwaanvraag voor de nieuwbouw van het Vellesan rond kan zijn.
Rector Kollmer wil dat zijn school eerder met nieuwbouw kan beginnen. “Wij willen in 2005 gaan bouwen.” Dit is nodig omdat het onderwijs lijdt onder de gebrekkige huisvesting. “In het historische hoofdgebouw aan de Briniostraat kunnen we met interne verbouwingen nog een eind komen, maar met name de twee andere gebouwen aan de Platanenstraat en de Troelstraweg kunnen acht niet meer. In die gebouwen wordt het meeste vmbo-onderwijs gegeven maar de lokalen zijn veel te klein voor de praktijklessen die tegenwoordig bij dit soort onderwijs horen. Bij het vak verzorging moet je een bed neer kunnen zetten om zo praktijkgericht mogelijk te kunnen oefenen. Dat is n u onmogelijk. Daarom voldoen we nu al niet aan het onderwijsprogramma. Bij andere vakken doen we een deel op de gang. Voor leraren is dat dan onmogelijk om goed overzicht te houden”, vertelt Kollmer.
De nijpende situatie is volgens Kollmer deels te danken aan het succes van de school. ”We groeien, krijgen meer leerlingen dan verwacht. Nu al hebben we 900 leerlingen, over twee jaar zijn dat er duizend. Succes is leuk, maar er moet wel ruimte voor zijn.” De afgelopen weken heeft de nieuwe rector, die deze zomer bij het Vellesan College aantrad, gemeenteraadsleden uitgenodigd om in zijn school te komen kijken. “Ik denk dat ik ze wel overtuigd heb en ik hoop dat ze de wethouder er vanavond op zullen aanspreken. Net zoals ik zelf zal doen.”

Lees de toespraak die Kollmer in de gemeenteraad hield.

2006 februari IJmuider Courant

Vellesan College opent werkplekken

 Welkom op de werkplekken van het Vellesan College. Een aantal leerlingen van de vmbo- afdeling van het Vellesan College stond afgelopen donderdag stralend van enthousiasme klaar om de gasten hun werkplekken te laten zien. Onlangs liet deze vmbo uit IJmuiden de locatie Troelstraweg grondig renoveren. Het resultaat is ernaar. Een aantal schitterende werkplekken, zorgplein genoemd, waar de realiteit zoveel als mogelijk is nagebootst. Lana, Kelly en andere medescholieren van de sector ‘Zorg en Welzijn’ leidden de bezoekers langs een babykamer, een duidelijk herkenbare bejaardenwoning, een kamer in een verpleeghuis, maar ook langs een handelskantoor en ‘n facilitaire dienst. Naast de goed ingerichte keuken en restaurantafdeling waar de bezoekers keurig door de tiptop geklede leerlingen werden ontvangen, vond ook de kapsalon gretig aftrek. Bezoekers konden hier hun haar laten verzorgen en zelfs een armmassage krijgen om zo de spanning uit de o zo vaak gestreste lichamen te verwijderen.

Begonnen de leerlingen wat nerveus aan hun rol van gastheer en –dame, al snel leken ze de zenuwen de baas en gingen professioneel aan de slag. Dit was mede dankzij de goede begeleiding van een aantal vakdocenten en niet in de laatste plaats door de goed uitgeruste werkplekken van het zorgplein. De leerlingen zijn er zelf in ieder geval zeer verguld mee.
Het lesprogramma dat de leerlingen moeten volgen kan nu nog beter op de praktijk worden afgestemd. In blokken van ongeveer vijf weken werken de leerlingen in groepjes telkens op een andere werkplek. De leerlingen leren daarbij allerlei competenties, zeg maar vaardigheden, ontwikkelen, zoals verzorging, sociale vaardigheden, organiseren en het inleven in anderen. Het lesprogramma wordt verder uitgebreid met verschillende workshops om nog meer praktijkervaring op te doen. Zo bezoeken ze onder andere een verpleeghuis, sportschool of kinderdagverblijf. De workshops van afgelopen week gingen over zulke uiteenlopende zaken als ‘artsen zonder grenzen’, schoonmaken, nail-art, grimeren, bedrijfshulpverlening en zelfverdediging. De laatste twee duidelijk toegespitst op de leerlingen van de sector Sport, Dienstverlening en Veiligheid (SDV).
De laatste week van elk blok dat de leerlingen op de werkplekken hebben doorgebracht, laten zij zien wat ze over hun werkplek hebben geleerd. Dit doen ze door het geven van een presentatie. En zo zijn we weer terug bij de verbaasde gasten die door leerlingen van het Vellesan College in de watten worden gelegd.
Het zorgplein met de werkplekken blijkt nu al een succes te zijn. De leerlingen en de school zijn trots op het resultaat.

2007 januari

Opening SDV-plein
door Michiel Lems, coördinator SDV

 Vrijdag 19 januari 2007 is de officiële opening van het SDV-plein. De afgelopen weken hebben de leerlingen van 4G hard gewerkt om deze dag van A tot Z te organiseren. Deze opdracht past mooi in het kader van de opleiding SDV. Brieven schrijven, gasten uitnodigen, catering verzorgen, presentaties schrijven, aankleding lokaal, spel- en sportactiviteiten organiseren.
In de ochtend organiseren de leerlingen van 4G feestelijke activiteiten voor de twee derde klassen SDV. Deze activiteiten vinden plaats in de sporthal en in de Heidestraat. Ook zal dan de officieuze opening van het lokaal voor de leerlingen plaats vinden. Rond 15.15 uur zal de officiële opening plaats vinden, waar ouders, docenten en stage- begeleiders voor uitgenodigd zijn.
De derde klassen SDV zijn inmiddels met het derde blok bezig. Dit blok staat veiligheid centraal en zijn de leerlingen bezig met een “veiligheidsdossier”. Voor dit dossier moeten de leerlingen onder andere op pad om de veiligheid van hun eigen woning onder de loep te nemen. Door middel van check-listen onderzoeken zij de brandveiligheid en inbraakgevoeligheid van de woning. Verder moeten zij ook een vluchtplan schrijven voor hun eigen huis. Ook speelt ICT een grote rol dit blok. De leerlingen moeten een presentatie schrijven over een veiligheidsberoep met behulp van het programma PowerPoint.
Verder hebben de leerlingen uit de vierde klas net weer de cursus BHV achter de rug. Deze cursus bestond uit één dag brandveiligheid en één dag EHBO. Wij hopen dat de leerlingen met dit officiële diploma en opgedane kennis, makkelijker kunnen doorstromen binnen de veiligheidsberoepen. Verder hopen wij natuurlijk dat de leerlingen iets beter weten hoe ze moeten handelen bij eventuele ongevallen tijdens hun stage of de vele praktijkopdrachten binnen SDV.

Op vrijdagochtend geven de vierdejaars zweminstructie aan de derdejaars van SDV. In tweetallen geven de leerlingen vijf weken lang instructie aan een groepje van acht derdejaarsleerlingen SDV. Aan het eind van deze periode moeten deze leerlingen deze slag ook afsluiten en krijgen zij een beoordeling voor de slag en hun houding en inzet van de vierdejaars leerlingen. Op deze manier werken de leerlingen aan het onderdeel les en leidinggeven. Aangezien de opdrachten binnen SDV veelal praktijkopdrachten zijn, was mijn verwachting dat de stap naar stage lopen niet zo groot zou zijn. Bij het bezoek van de stages geven de stagebegeleiders echter aan erg blij te zijn met de inzet van de leerlingen, maar dat zij toch meer initiatief zouden mogen tonen. Wij proberen de leerlingen nu met wat meer gestuurde opdrachten naar hun stageplek te sturen.
Wij hebben als docenten SDV het idee dat wij op de goede weg zijn om de opleiding SDV tot een groot succes te maken op het Vellesan College. Wij krijgen veel positieve reacties van de leerlingen en het programma wordt elk jaar weer een stuk beter en interessanter. Voor ons ligt de uitdaging om in de komende jaren de pijler veiligheid nog beter uit te werken en meer vakoverstijgend te gaan werken.

2014  februari

Topsporter Marc Lammers bij opening nieuwbouw Vellesan College

 Op vrijdag 14 februari a.s. wordt de nieuwbouw van het Vellesan College officieel geopend. Sinds september is deze nieuwe vleugel in gebruik. Voorafgaand aan de openingshandeling geeft hockeycoach Marc Lammers een masterclass ‘Lesgeven is topsport’.

 Kleinschalig en veilig

De nieuwbouw van het Vellesan College aan de Briniostraat betreft een nieuwe vleugel: een aanbouw van twee verdiepingen met elf lokalen. Oud- en nieuwbouw samen bieden ruimte aan 750 mavo-, havo- en vwo-leerlingen. “Een ideale omvang voor een middelbare school”, vindt rector Marc Boelsma. “De leerling is dan geen nummer, terwijl we groot genoeg zijn om alle vakken aan te kunnen bieden.” De rector vindt behoud van kleinschaligheid en veiligheid belangrijk; die zijn kenmerkend voor het Vellesan College. Dat is een van de redenen waarom hij bewust gekozen heeft voor veel glas in de aanbouw. Daardoor kunnen leerlingen steeds de omgeving blijven zien, wat een gevoel van ruimte geeft. Ruimte was ook een uitgangspunt bij de bouw.

 Marc Lammers

Hockeyer Marc Lammers verzorgt voorafgaande aan de officiële opening een masterclass onder de titel ‘Lesgeven is topsport’. Marc Lammers was een verdienstelijk hockeyer die het Nederlands team haalde. Hij is met name bekend geworden als bondscoach van het Nederlands dames team. Met dit team werd hij Wereldkampioen en Olympisch kampioen bij de spelen van Beijing. Tegenwoordig is Marc Lammers bondscoach van het Belgisch herenteam. In zijn masterclass benadrukt Lammers dat voortdurend verbeteren en innovaties toepassen één van de wegen naar succes is. En dat verhaal sluit perfect aan op het Vellesan College. 

 Opening

Na de masterclass van Marc Lammers zullen de jongste en de oudste leerling van de school gezamenlijk de openingshandeling verrichten onder het toeziend oog van rector Marc Boelsma en de overige genodigden. Daarna volgt een rondleiding en een hapje en drankje.

2016 december IJmuider Courant

Rioolwater verwarmt én koelt Vellesan College

 Het Vellesan College is als eerste school in Nederland gestart met de aanleg van een energiebesparend project, namelijk riothermie. Dit is een nieuwe rioleringstechnologie. Met behulp van deze nieuwe techniek kan het Vellesan College de nieuwbouwvleugel gasloos verwarmen met uit afvalwater teruggewonnen warmte.

Een enthousiaste wethouder duurzaamheid, Floor Bal, toonde zich in zijn toespraak zeer in zijn nopjes. “De gemeente Velsen is trots dat wij samen met het Vellesan College, onderdeel van de Dunamare Onderwijsgroep, tot deze duurzaamheidsinvestering hebben kunnen komen. Dit nieuwe gebouw met vloerverwarming leent zich bijzonder goed voor dit project.
Met riothermie voegen we in onze stad een niet-zichtbare, duurzame energieopwekker toe, aanvullend op onze windmolens en zonnepanelen.  En het is nog sexy ook. Je hebt riooljournalistiek, rioolpolitiek maar met een riool kun je nog veel meer dan mensen denken en dat blijkt hier wel.’’
De techniek van riothermie is gebaseerd op hergebruik van de warmte in het riool die grotendeels afkomstig is van huishoudelijk afvalwater waaronder de douche en de was, maar het systeem kan ook koude winnen uit het riool. Deze maand worden de speciale riothermiebuizen aangelegd, voorzien van een geïntegreerde warmtewisselaar.
Speciale leidingen transporteren daarna de warmte naar de school. Een warmtepomp, bijbehorende buffervaten en regelapparatuur zullen aansluitend worden aangesloten op het bestaande klimaatsysteem van de school waarna het inregelen van de systemen volgt.
Marc Boelsma, rector van het Vellesan College: “Doordat het systeem ook kan koelen krijgen de klaslokalen zelfs in zomerse omstandigheden een aangenaam binnenklimaat. Onderzoek heeft aangetoond, dat 19 graden Celsius ideaal is voor de best mogelijke leeromstandigheden en dat gaan we hier dus toepassen. Daarnaast verbruiken we met riothermie straks minder energie en nemen we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid voor het terugdringen van de CO2 uitstoot.’’

Lees meer.

2022 februari Jutter

Vellesan College heeft ventilatie op orde

Het kabinet wil in de strijd tegen corona de luchtkwaliteit op scholen verbeteren, het Vellesan College hoeft niet op die hulp te wachten. In de nieuwbouw aan de Platanenstraat (afdeling vmbo) en de nieuwbouwvleugel aan de Briniostraat (afdeling mavo-havo-vwo) van de scholengemeenschap voldeed de luchtverversing al aan de nieuwe wettelijke normen, in het monumentale deel aan de Briniostraat zijn de lokalen grondig aangepakt om aan de eisen te voldoen. Deze week is het nieuwe ventilatiesysteem opgeleverd en in werking. Nog voor de zomervakantie worden de overige ruimtes in school van de vereiste luchtverversingsystemen voorzien.

Afgelopen week werd bekend dat het kabinet maatregelen gaat nemen om de luchtkwaliteit in scholen in het basis- en voortgezet onderwijs te verbeteren. De minister van Onderwijs gaf aan dat elk schoollokaal een CO2-meter krijgt en er een hulplijn komt voor scholen waarmee experts kunnen worden ingeschakeld die de ventilatie moeten verbeteren. Het Vellesan College heeft niet op die hulp van het kabinet willen wachten en heeft vorig schooljaar al verregaande stappen genomen om de luchtkwaliteit in alle lokalen voor leerlingen en personeel optimaal te krijgen. ,,Juist tijdens de pandemie blijkt luchten van groot belang gaf het RIVM aan, omdat het aantal virusdeeltjes in de lucht dan vermindert en de kans op verspreiding van het coronavirus voorkomen wordt”, legt rector Marc Boelsma uit. ,,Daarom zijn wij in het begin van de corona-epidemie al met de ventilatie op school aan de slag gegaan. Helaas had op dat moment nog niet iedere van onze vier locaties een uitgebreid gebouwbeheersysteem, daarom hebben we destijds gelijk meer dan 50 CO2-meters aangeschaft. Daarmee konden onze collega’s de luchtkwaliteit in hun lokaal bijgehouden en werden er per lokaal instructiekaarten opgesteld over de wijze waarop gelucht en geventileerd moest worden, door op de juiste momenten ramen, roosters en deuren open te zetten.”

Nieuwe ventilatiesystemen

,,Daarnaast zijn we vorig jaar het traject gestart om de ruimtes zonder mechanische ventilatiesysteem aan te passen naar de normen voor Frisse Scholen uit 2021. Het projectteam bestaande uit de adviesbureau Sweco, installatiebedrijf NSN Service, Dunamare Onderwijsgroep en het Vellesan College is daarbij voortvarend te werk gegaan. In het project ‘Frisse Scholen’ zijn eisen opgesteld voor de energiezuinigheid en het binnenmilieu in schoolklassen. Als een school voldoet aan de A-norm wil dat zeggen dat de luchtkwaliteit zeer goed is. De eisen voor nieuwbouw van scholen zijn tenminste norm B, wat staat voor goed. Niveau C staat voor acceptabel. Het Vellesan College voldoet sinds de aanpassingen in het monumentale deel van de school in de klassen aan de strengste norm, die voor Frisse Scholen A.”

,,Eind maart zal fase 2 in de oudbouw van start gaan”, besluit Boelsma, ,,waarbij de mediatheek en de tekenzolder een nieuw ventilatiesysteem krijgen. In de komende zomervakantie worden vervolgens de aula en de kantoorruimtes aangepakt, waardoor nog vóór het nieuwe schooljaar alle gebouwen en alle ruimtes van optimale mechanische ventilatie voorzien zijn. Voor ons komt de hulp van het kabinet dus wel een beetje als mosterd na de maaltijd, maar wij vinden een gezond binnenklimaat te belangrijk om daarop te wachten.”

2016 december IJmuider Courant

Lees meer.